ردیابی و تعیین برخی خصوصیات ملکولی پلروویروس های آلوده کننده چغندر قند در استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری

. اعضاء جنس polerovirus از خانواده luteoviridae که باعث بروز زردی در چغندرقند می شوند شامل سه گونه beet mild yellowing virus (bmyv)، beet chlorosis virus (bchv) و beet western yellows virus (bwyv) هستند. به منظور ردیابی و تعیین برخی خصوصیات ملکولی پلروویروس های آلوده کننده چغندر قند در دو استان اصفهان و چهارمحال وبختیاری در سال های 1385 و 1386 با بازدید تعدادی از مزارع چغندرقند این دو استان، نمونه برداری انجام شد. نمونه های جمع آوری شده ابتدا با آزمون das-elisa و با استفاده از آنتی بادی چندهمسانه ای bwyv مورد بررسی قرار گرفتند. از 216 نمونه جمع آوری شده از مزارع استان چهار محال وبختیاری هیچکدام در آزمون الیزا واکنش مثبت نداشتند. ولی از 290 نمونه های جمع آوری شده در استان اصفهان پنج عدد در آزمون الیزا مثبت ارزیابی شدند. نمونه های الیزا مثبت با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی پلروویروس های آلوده کننده چغندر قند در آزمون rt-pcr مورد بررسی قرار گرفتند. از نمونه های جمع آوری شده از منطقه لورک یک قطعه bp 563 با استفاده از جفت آغازگر cp+/cp- و یک قطعه bp 441 با استفاده از جفت آغازگر mpxbm+/mpxbm- تکثیر شد که نشان دهنده ی آلودگی آن ها به bmyv بود. قطعات تکثیر شده در pcr شامل قطعات bp 563 و bp 441 مربوط به جدایه لورک همسانه سازی و تعیین توالی شدند. مقایسه قطعات توالی-یابی شده با ابزار جستجوی blast شباهت بالای آنها را با توالی پلروویروس های آلوده کننده موجود در بانک ژن آشکار ساخت. همردیف سازی چندتایی قطعات توالی یابی شده، با جدایه های موجود در بانک ژن در سطح آمینواسیدی با نرم افزار dnaman انجام شد. همردیف سازی چند تایی توالی آمینواسیدی ژن پروتیین پوششی جدایه های لورک (bmyv-la) با سایر جدایه ها، بیشترین شباهت این جدایه را با جدایه ی انگلیسی bryv-gb (af167486) به میزان 9/97% نشان داد. میزان تشابه bmyv-la با دیگر جدایه ایرانی موجود در بانک ژن bmyv-iran (af167479) به میزان 4/90% بود. همردیف سازی چندتایی توالی توالی آمینو اسیدی قطعه bp441 از ناحیه ?5 orf0 جدایه لورک با قطعات متناظر خود در جدایه های موجود در بانک ژن نشان داد که جدایه لورک بیشترین تشابه را با جدایه bmyv-1 (af168598) از انگلستان به میزان 98% دارد. میزان تشابه جدایه لورک با جدایه bmyv-iran به میزان 2/93% بود. در درخت تبارزایی که براساس توالی آمینواسیدی ژن پروتیین پوششی جدایه ی لورک bmyv-la و جدایه های انتخابی از بانک ژن و به روش neighbor-joining با 1000 بار bootstrap رسم شد، جدایه های چغندرقند لورک همراه با جدایه های آلوده کننده گیاهان خانواده brassicaceae در یک گروه قرار گرفتند. رسم درخت تبارزایی که براساس قسمتی ازتوالی آمینواسیدی ژن orf0 جدایه ی لورک bmyv-la و جدایه های انتخابی از بانک ژن رسم شد، نشان داد جدایه ی چغندر قند لورک همراه با جدایه bmyv-iran با جدایه های bmyv که از نظر بیولوژیکی قادر به آلوده کردن کیسه کشیش می باشند در یک گروه قرار می گیرند. قرار گرفتن جدایه لورک بر اساس توالی آمینواسیدی ژن cp واقع در ´3 ژنوم و ژن orf0 واقع در ´5 ژنوم در دو گروه متفاوت، می تواند نشاندهنده ی وقوع پدیده ی نوترکیبی در این ویروس باشد.